Categories

img

CÙNG TÌM HIỂU VỀ QUÁ TRÌNH TRAO ĐỔI CHẤT

Quá trình trao đổi chất là gì?

Quá trình trao đổi chất (Metabolism) là các phản ứng hóa học trong tế bào của cơ thể để biến đổi thức ăn thành năng lượng. Cơ thể chúng ta cần năng lượng này để làm mọi thứ, từ chuyển động đến suy nghĩ để phát triển.

Các protein cụ thể trong cơ thể kiểm soát các phản ứng hóa học của quá trình trao đổi chất. Hàng ngàn phản ứng trao đổi chất xảy ra cùng một lúc – tất cả đều do cơ thể điều chỉnh – để giữ cho tế bào khỏe mạnh và hoạt động.

Quá trình trao đổi chất diễn ra như thế nào?

Sau khi chúng ta nạp thức ăn vào cơ thể, hệ tiêu hóa sử dụng các enzyme để:

  • phá vỡ protein thành các axit amin
  • biến chất béo thành axit béo
  • biến carbohydrate thành đường đơn (ví dụ, glucose)

Cơ thể có thể sử dụng đường, axit amin và axit béo làm nguồn năng lượng khi cần thiết. Các hợp chất này được hấp thụ vào máu, mang chúng đến các tế bào.

Sau khi chúng xâm nhập vào tế bào, các enzym khác sẽ hoạt động để tăng tốc độ hoặc điều chỉnh các phản ứng hóa học liên quan đến việc “chuyển hóa” các hợp chất này. Trong quá trình này, năng lượng từ các hợp chất này có thể được giải phóng để cơ thể sử dụng hoặc được lưu trữ trong các mô cơ thể, đặc biệt là gan, cơ và mỡ trong cơ thể.

Trao đổi chất là quá trình cân bằng bao gồm hai loại hoạt động diễn ra cùng một lúc:

  • xây dựng các mô cơ thể và dự trữ năng lượng (gọi là đồng hóa)
  • phá vỡ các mô cơ thể và dự trữ năng lượng để có thêm nhiên liệu cho các chức năng của cơ thể (gọi là dị hóa)

Đồng hóa (Anabolism), hoặc chuyển hóa có tính xây dựng và lưu trữ. Nó hỗ trợ sự phát triển của các tế bào mới, duy trì các mô cơ thể và tích trữ năng lượng để sử dụng trong tương lai. Trong quá trình đồng hóa, các phân tử nhỏ biến đổi thành các phân tử lớn hơn, phức tạp hơn của carbohydrate, protein và chất béo.

Quá trình dị hóa (Catabolism) hay quá trình trao đổi chất phá hủy, là quá trình tạo ra năng lượng cần thiết cho mọi hoạt động trong tế bào. Tế bào phá vỡ các phân tử lớn (chủ yếu là carbs và chất béo) để giải phóng năng lượng. Điều này cung cấp nhiên liệu cho quá trình đồng hóa, làm nóng cơ thể, giúp các cơ co lại và cơ thể vận động.

Khi các đơn vị hóa học phức tạp phân hủy thành các chất đơn giản hơn, cơ thể sẽ thải các chất cặn bã qua da, thận, phổi và ruột.

Điều gì kiểm soát sự trao đổi chất?

Một số hormon của hệ thống nội tiết giúp kiểm soát tốc độ và hướng của quá trình trao đổi chất. Thyroxine, một loại hormone do tuyến giáp tạo ra và tiết ra, đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tốc độ nhanh hay chậm của quá trình trao đổi chất trong cơ thể.

Tuyến tụy tiết ra các hormone giúp xác định xem hoạt động trao đổi chất chính của cơ thể tại bất kỳ thời điểm nào là đồng hóa hay dị hóa. Ví dụ, nhiều hoạt động đồng hóa hơn thường xảy ra sau khi bạn ăn một bữa ăn là bởi vì ăn uống làm tăng mức độ glucose trong máu – nhiên liệu quan trọng nhất của cơ thể. Tuyến tụy cảm nhận được mức độ glucose tăng lên này và giải phóng hormone insulin báo hiệu cho các tế bào tăng hoạt động đồng hóa của chúng.

Trao đổi chất là một quá trình hóa học phức tạp. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi nhiều người nghĩ về nó theo nghĩa đơn giản nhất: một thứ ảnh hưởng đến tăng hoặc giảm cân nặng. Đó là khi cơ thể tiêu hao hoặc lưu trữ calo. Calo là đơn vị đo lượng năng lượng mà một loại thực phẩm cụ thể cung cấp cho cơ thể. Một thanh sô cô la có nhiều calo hơn một quả táo, vì vậy nó cung cấp cho cơ thể nhiều năng lượng hơn, đôi khi đây là một điều tốt. Giống như một chiếc ô tô tích trữ nhiều xăng cho đến khi cần cung cấp nhiên liệu cho động cơ, thì cơ thể cũng tích trữ calo – chủ yếu dưới dạng chất béo. Nếu bạn đổ quá đầy bình xăng của ô tô, xăng sẽ tràn ra mặt đường. Tương tự như vậy, nếu một người ăn quá nhiều calo, họ sẽ “tràn ra” dưới dạng mỡ thừa trong cơ thể.

Lượng calo mà một người đốt cháy trong một ngày bị ảnh hưởng bởi mức độ tập thể dục, lượng chất béo và cơ trong cơ thể cũng như tỷ lệ trao đổi chất cơ bản (BMR). BMR là thước đo tốc độ cơ thể của một người “đốt cháy” năng lượng dưới dạng calo trong khi nghỉ ngơi.

BMR có thể đóng một vai trò trong việc tăng cân. Ví dụ: một người có BMR thấp (do đó đốt cháy ít calo hơn khi nghỉ ngơi hoặc ngủ) sẽ có xu hướng tăng nhiều cân hơn so với một người có chiều cao, cân nặng tương tự. Ngay cả khi ăn cùng một lượng thức ăn và cùng mức độ tập luyện.

BMR có thể bị ảnh hưởng bởi gen và một số vấn đề sức khỏe. Nó cũng bị ảnh hưởng bởi thành phần cơ thể – người có nhiều cơ và ít mỡ hơn thường có chỉ số BMR cao hơn. Nhưng mọi người có thể thay đổi BMR theo những cách nhất định. Ví dụ, tập thể dục nhiều hơn không chỉ đốt cháy nhiều calo hơn mà còn trở nên khỏe mạnh hơn, điều này làm tăng BMR của bạn.

Nhận xét liên quan đến bài viết này

#Sức khoẻ | #Phương pháp sức khỏe



Hồ sơ tác giả

Ban biên tập QUALIA
Ban biên tập QUALIA
Ban biên tập QUALIA sẽ phổ biến những kiến thức, thông tin về đời sống, sức khỏe, sắc đẹp.

Home
Mới nhất
Sắc đẹp